Herinneringen bewaren

Afgelopen november had ik weer eens de opruimkriebels. De zolder was weer dichtgeslibd. Die slibt altijd dicht als de dagen te vol zijn en ik teveel aan mijn hoofd heb. Het was weer zuchten, kreunen en steunen als ik op mijn ‘bovenkamer’ kwam.

Opruimen en grote klussen aanpakken toe ik tegenwoordig bij wassende maan, niet bij afnemende maan. Mijn nieuwe vriend De Maan leert me waarom er in sommige periodes niks uit mijn handen komt en dat er andere periodes zijn waarin zaken van een leien dakje gaan. Dat te weten is een hele frustratie minder. Wassende maan is een goed moment om zaken die te lang zijn blijven liggen aan te pakken. Trouwens ook een goed moment om jouw overtollige spullen te koop te zetten. Mensen zijn in die periode sneller geneigd hun slag te slaan. Jijzelf natuurlijk ook, daarin schuilt een gevaar, maar als je dat van jezelf weet kun je er rekening mee houden.

Elke keer ontdek ik een diepere laag in het proces van opruimen. Soms lees ik iets waardoor zaken op z’n plek vallen, maar altijd in combinatie met hoe ik het zelf ervaar.
Wat heb ik nodig in deze fase van mijn leven? Waarom bewaar ik bepaalde spullen? Welk gevoel zit er aan dat ik wil vasthouden?
Ik bedacht dat ik heel veel spullen heb die op zichzelf geen waarde hebben, maar die een herinnering behelzen. Dat als ik die spullen in mijn handen heb, ze mij herinneren aan een persoon of aan een periode of aan een gevoel.
Zo heb ik héél veel knutselwerkjes van mijn kinderen bewaard. Met tassen vol kwamen ze van school, vooral in de lagere klassen. En wat was ik trots op ze en op wat ze maakten! Prachtig vond ik het om de ontwikkeling te volgen in hun tekeningen. Hoe elk van hen een eigen stijl ontwikkelde, hoe fantasierijk de tekeningen waren en hoe knap van techniek. Echt supertrots voel ik me daarbij.
Maar het is veel te veel om allemaal te bewaren en ik bedacht: moet ik alles bewaren om dat gevoel dat erbij hoort te onthouden? Ben ik minder trots op ze als ik niet al die werkjes bewaar? Nee, natuurlijk niet. Zou ik mijn gevoel, mijn trots, ook op een andere manier naar mijn kinderen kunnen laten blijken, anders dan hun werkjes bewaren? Door die gedachtes heb ik het gros van de nieuwe aanvoer van werkjes weggegooid. Het is beter om er in gesprekken aan te memoreren, de meiden te vertellen hoeveel ze wel niet maakten, en hoeveel plezier ze er in hadden.

Ik heb allerlei spulletjes van mijn oma van mijn moeders kant. Schattige briefjes, zoals een briefje waarop staat ‘deze zeeuws meisje zegels zijn voor Anita, woont aan de nieuwe bleekerstraat’. Ik weet niet wat het is, maar dat briefje kan ik maar niet wegdoen. In mijn keuken zijn ook nog herinneringen aan haar. Bewaardozen die ik van haar kreeg en een eiersnijder. Zij wilde me altijd graag een cadeau geven, in plaats van geld, dat vond ze leuker. Ik woonde op mezelf en ik bedacht dat ik nog geen eiersnijder had. Zodoende kreeg ik een hele mooie eiersnijder. Die gebruik ik nog steeds. Mijn oma overleed al weer ruim twintig jaar geleden.

Ik heb dus best veel spullen die me aan haar doen herinneren. Wat zal ik dan doen met de naaimand die ik van haar gekregen heb? Dat was een gedeelde hobby, oma hield van handwerken, ik ook. De naaimand had oorspronkelijk een psychedelisch stofje in roze op het deksel, maar ik heb ooit mijn moeder toestemming gegeven om er een groen stofje op te doen. * Spijtmoment *. Die naaimand behelst dus nogal wat.
Maar eerlijk gezegd is het een onding. Hij staat altijd in de weg, je loopt tegen de poten aan, waardoor hij omvalt. Ik vind het groene stofje niet mooi en – niet onbelangrijk - ik gebruik ‘m niet. Bovendien heeft hij al die tijd in mijn ouderlijk huis gestaan, maar is pas onlangs naar mijn huis verhuisd omdat hij tenslotte van mij is. Ik heb ‘m dus al die jaren ook niet gemist. Pas als ik ‘m zie wil ‘m houden. Als ik naar de emotie keek, wat wilde ik er dan van houden? Mijn oma en de hobby handwerken. De handwerkhobby leeft nog, want ik maak nog steeds zelf spullen. En mijn oma leeft daarin voort. Wat spullen betreft heb ik meer in huis dat me aan haar doet herinneren. Dus ik besloot dat de naaimand weg kon.

De handwerkjes die er in zaten heb ik vrijwel allemaal weggegooid. Knap dat ik dat maakte als basisschoolmeisje, maar het voegt op zichzelf niks toe. Het volstaat als ik de verhalen daar over vertel aan mijn kinderen. Dan leeft het langer voort.

Als ik dan zo bezig ben met mijn huis en mijn spullen verbaas ik me altijd over de symboliek. Ik dacht na over hoe een huis een verbeelding is van jezelf, een afspiegeling van wie jij bent. En ik begon mijn huis en mijn spullen te zien als een nalatenschap. Stel dat ik plotseling weg zou komen te vallen. Wat laat ik op dit moment na aan spullen en komt dat overeen met hoe ik herinnerd wil worden? Zijn mijn spullen in lijn met mijn leven of scheep ik het nageslacht op met een teveel aan – ongetwijfeld ooit bij aanschaf mooie – kantoorartikelen, een berg ongesorteerde notities, ongesorteerde foto’s, restjes handwerkmateriaal, restjes van vergeten hobby’s, cursussen, aanstellingsbrieven en whatnot? Wil ik wel herinnerd worden aan de foto’s van een vakantie met een vriendin van vroeger die mij later gekwetst heeft? Ligt de nadruk wel genoeg op de dingen die voor mij wezenlijk zijn? Gedachtes die mij de laatste tijd erg bezig hebben gehouden en ze helpen in ieder geval heel goed bij het maken van keuzes.

Dat inspirerende inzichten ook weerbarstig zijn blijkt ook wel weer. Want de naaimand is er nog steeds.

Eerst was ik er gewoon nog niet aan toe gekomen om ‘m op mp te zetten omdat ik vond dat de naaimand een beetje goed uit de verf moest komen, als ik ‘m überhaupt kwijt wilde raken. Er stonden namelijk meer van deze manden te koop. Toen ik er uiteindelijk een leuk sfeerportret van maakte vond ik de foto zo leuk geworden dat ik opeens aarzelde om de mand weg te doen. Dus voorlopig staat ‘ie weer op zolder. Blijkbaar wil ik deze herinnering nog even wat langer bewaren.