Zelfzorg

Zelfzorg is de zesde manier in mijn rijtje van zes om op een praktische manier meer richting aan je leven te geven. 

Aanvankelijk had ik als nummer zes: meditatie 

Maar helemaal tevreden was ik niet met die zesde stap. Er klopte iets niet aan, hoewel mediteren voor mij wel een wezenlijk onderdeel van mijn leven is geworden. Na verloop van tijd zag ik waarom het niet een aparte zesde stap was; meditatie is voor mij overkoepelend. Ik maak bijvoorbeeld bij het coachen ook gebruik van meditatie oefeningen bij het opruimen. En de natuur is heel geschikt om in te mediteren. 

Rode draad

Het voelde dus niet als een afzonderlijke manier, maar als een rode draad door alle andere manieren. Toch was er gevoelsmatig nog een stap te maken na die eerdere stappen die ik gemaakt had: 

- Opruimen

- Besparen

- Zelf maken

- De natuur in

- Je ritme (her)vinden

Zelfzorg

Na verloop van tijd kwam ik uit op voor jezelf zorgen. Het was iets waar ik zelf steeds meer aandacht aan ging besteden. Zelfzorg voelde als de logische zesde stap na de vijf voorgaande stappen. 

Uiteindelijk zie je zelfzorg ook terug bij de eerdere stappen, maar als ik over dit onderwerp schrijf, dan gaat het specifiek over het verzorgen van je lijf, je geest en je ziel. De drie-eenheid. 

Antroposofie en de zorg

Ik was de afgelopen maand(en) met beide dochters – afzonderlijk - een keer bij de huisarts. 

De dochters en ik zijn aangesloten bij een antroposofische huisartsenpraktijk. Toen ik 18 jaar was ging ik op mijzelf wonen in De Stad. Ik moest toen een nieuwe huisarts zoeken. Ik had geen flauw idee hoe ik zoiets moest aanpakken, maar mijn moeder had van een andere vrouw gehoord van deze huisartsenpraktijk. Dat vond ze heel goed bij mij passen. Het blijkt het allerbeste advies wat mijn moeder mij ooit heeft gegeven. Ik moest op kennismaking komen bij de huisarts – zo ging dat toen nog - en hij wilde mij wel als patiënt. Een gouden huisarts was hij voor mij! Heeft me echt een paar keer behoed voor adviezen die ik van invallende huisartsen had gekregen. En dan heb ik het over basis diagnoses: het verschil tussen een keelontsteking die viraal is of bacterieel en dus wel of geen antibiotica. Hechtingen die niet goed verwijderd waren. Een paar jaar geleden ging hij met pensioen, ik was een van zijn favoriete patiënten, zei hij bij zijn afscheid tegen me. Het goeie contact was dus wederzijds. 

Maar ik dwaal af: ik was dus afgelopen maand met de dochters bij de huisarts. Omdat het een antroposofische praktijk is, ligt er ook antroposofisch leesvoer in de wachtkamer. Ik kan me aan die artikelen echt even opladen. Ik weet meer niet van de antroposofie dan dat ik wel weet, maar telkens voel ik herkenning als ik die artikelen lees. 

In een van de tijdschriften van ITA (het tijdschrift van Antroposana, landelijke gezondheidsvereniging antroposofische gezondheidszorg). stond deze mooie quote: 

“Alle mensen dragen hun eigen arts in zich. Velen komen naar ons zonder deze waarheid te kennen. Wij zijn het meest succesvol, als we de arts die in ieder mens schuilt, de kans geven om in functie te treden.” ~ Albert Schweizer

Holistische zorg

Bij zorg denk je in eerste instantie aan gezondheidszorg, artsen en verpleegkundigen. Zelfzorg is alles wat we thuis doen, om voor onszelf te zorgen. Zelfzorg kan gaan over naar de kapper gaan waardoor je je weer verzorgd voelt, een bezoek aan de pedicure, de fysiotherapeut, waardoor je geen pijn meer hebt. Een bezoek aan massagesalon of sauna, waardoor je je stress hebt kunnen loslaten. Een gesprek met een therapeut, een coach of een geestelijke van een kerk, waardoor je mentaal veerkrachtiger voelt. Zelfzorg kan het volgen van meditaties zijn of retraites of het lezen van spirituele boeken waardoor je ziel gevoed wordt. Het kan ook om iets eenvoudigs zijn als het nemen van een paracetamol, of het smeren van een zalf tegen de jeuk. 

In een breder plaatje kan zelfzorg ook gaan over je sociale contacten. Hoe ziet je sociale kring eruit. Passen ze nog bij jou? Of ben je mensen uit het oog verloren, die je mist. Zelfzorg kan ook gaan over financiële gezondheid. Bewaak jij je eigen geld goed of ga je er onzorgvuldig mee om. Durf jij naar de status van je studieschuld te kijken of naar hoe je persoonlijk krediet is opgebouwd of hoe je hypotheek in elkaar steekt. Ben je vaardig genoeg om voor je belangen op je werk op te komen, of heb je daarin nog wat te leren. Durf jij terug te gaan naar de winkel als een artikel niet voldoet of laat je het erbij zitten. 

En als je een afspraak hebt bij je huisarts, hoef je niet af te wachten wat de arts adviseert. Je mag van te voren een duidelijke vraag hebben. Wil je van je af kunnen praten, wil je een verwijzing naar een specialist. Bij het maken van een afspraak voor elk van mijn dochters heb ik verschillende afwegingen gemaakt. Bij de ene dochter wilde ik een check door voor de zekerheid (btw we kwamen toen bij de praktijkverpleegkundige). Bij de andere dochter wilde ik dat zij met iemand kon praten die haar gerust kon stellen. Elke keer maak ik andere afwegingen. Hoe schat ik het zelf in, wat voor soort ruggespraak wil ik met de arts. Wil ik een soort bevestiging dat ik het bij het goeie eind heb, wil ik erger voorkomen, wil ik een verder onderzoek. Wil ik dat de huisarts weet wat er speelt, wil ik dat mijn kind haar verhaal kan doen bij iemand waar ze weet dat het veilig is. Wat wil mijn kind zelf. Ik neem daarin steeds meer zelf het voortouw en dat geeft mij meer zelfvertrouwen. 

Autonomie

De tijd waarin we leven vraagt om een bredere kijk op zelfzorg. Wanneer we meer de regie over ons welzijn in eigen handen nemen, dan gaat het beter met onze gezondheid. Dat kan in sommige gevallen betekenen dat je gehoor blijft geven aan een knagend gevoel van onrust over een kwaal waar geen diagnose voor gevonden wordt, dat je blijft zoeken totdat je hebt gevonden waar die kwaal mee te maken heeft. Het kan ook zijn dat je een advies van een behandelaar ter zijde legt, omdat de aanpak niet bij je past en ga je zoeken naar een zorgverlener met een andere aanpak. We zijn heel erg gewend geraakt aan alwetende wetenschap. Maar we leven ook in een tijd waarin er zóveel verschillende meningen en visies worden gegeven dat je er nauwelijks wijs uit kunt worden. Door jezelf, je lijf, je geest en je ziel beter te leren kennen, leer je weer wat je nodig hebt. Je hervindt je autonomie. 

Vorig jaar heb ik een reeks lezingen gevolgd waarin Dr. Gabor Maté ook aan het woord was. Hij vertelde dat hem in al de jaren dat hij werkzaam is in de gezondheidszorg, was opgevallen dat écht herstel inzette wanneer mensen de regie over hun eigen gezondheid of behandeling terug namen. 

Heel warme groet, 

Anita