Kruiden zijn meer dan smaakmakers

Ik ben opgegroeid met kruiden. Niet zozeer in de tuin of bij het koken, maar mijn moeder had/heeft altijd allerlei losse theeën in huis. Voor elke aandoening was er iets. Ze vertelde/vertelt er altijd bij waar het voor was. Had ik maar een beter geheugen, dan bleef er nog eens iets hangen...Brandnetel, Sint Janskruid, salie, venkel. Toch, er is wel wat blijven hangen en dat is toch wel een interesse in kruiden en hun werking. Dat heb ik dan toch maar van mijn moeder geleerd.
Brandnetel, zuiverend.
Venkel, verzachtend.
Kamille, kalmerend.



Volgens het voedingscentrum zijn kruiden en specerijen smaakmakers. Niet om nu meteen weer kritiek te hebben op het voedingscentrum, maar kruiden zijn véél meer dan smaakmakers. Ze hebben niet alleen een medicinale werking, al eeuwenlang, maar helpen bij het verteren van ons voedsel. Kruiden werken namelijk heel goed in op onze spijsvertering. Voeding en kruiden ondersteunen elkaar.

Die kant van kruiden wordt erg onderbelicht. Je ziet ook dat kruidentheeën vroeger op de verpakking hadden staan waar het voor was, voor een goede nierfunctie bijvoorbeeld, of voor een goede doorbloeding. Maar dat mag allemaal niet meer. Dus je koopt nu een zakje brandnetelthee en zoekt op internet op waar het voor is. Bij winkels als de Tuinen waren de schappen vroeger ingedeeld op de aandoening. Als je iets voor je huid zocht, dan ging je naar het betreffende vak, maar dat mag allemaal niet meer zo geadverteerd worden. Weet niet hoe dat exact is geregeld, maar het moet van 'De Overheid'.

Ik kook met wat ayurvedische invloeden. Ayurveda is de oude Indiase levenswijze en gaat er van uit van een holistische kijk op gezondheid en dat niet ieder mens eenzelfde spijsvertering heeft. Als je leeft volgens jouw eigen dosha, dan voel je je gezonder, evenwichtiger en hebt meer weerstand tegen ziekten.

Volgens de ayurveda hebben kruiden en specerijen hun eigen specifieke werking.

Gember
Gember stimuleert het spijsverteringsvuur, helpt afvalstoffen verbranden. Ook helpt gember tegen braken en reisziekte.
Ik haalde bijvoorbeeld altijd gembercapsules bij de drogist als ik een vliegreis in de planning had.

Kaneel
Kaneel geeft een gematigde warmte af aan het gehele maag-darmkanaal. Het wekt daardoor de eetlust op en stimuleert de vertering en de opname van voedingsstoffen. Afvalstoffen worden ook gemakkelijker verbrand

Komijn
Voldoende gebruik van komijn zorgt voor een goede spijsvertering en een goede opname van voeding in de darmen. Het is een ideale specerij bij winderigheid, bloedarmoede en darmkrampen. 

Koriander
Korianderzaadjes zijn verkoelend van energie, maar bevorderen toch de spijsvertering. Laat de zaadjes even in wat warm water trekken en je hebt een drankje dat prima werkt tegen diarree, buikkrampen, winderigheid en overdreven dorst. Korianderzaad wordt wegens zijn zuiverende werking ook wel ingezet bij huidaandoeningen

Kurkuma
Kurkuma is ayurvedisch gezien bitter en scherp van smaak en daardoor is zijn werking zuiverend. Zeer weldadig bij alle aandoeningen die worden veroorzaakt door een teveel aan afvalstoffen. In combinatie met melk en honing werkt kurkuma goed tegen verkoudheden, een hese stem en longklachten.

Laurier
Laurier stimuleert de eetlust en de spijsvertering. Helpt bij indigestie, maagpijn, hoest en te veel gas in de darmen. Hij zuivert moedermelk, regelt de menstruatie en vermindert slechte adem.

Zout
In de ayurvedische keuken wordt wel zout gebruikt, maar altijd in harmonie met de andere ingredienten. Zout wakkert het spijsverteringsvuur aan. Het zorgt ervoor dat voedsel beter wordt verteerd, maar stimuleert ook de bevochtiging van de darmen. Het roze himalayazout bevat meer mineralen dan zeezout. Himalayazout werkt verkoelend, terwijl zeezout verwarmend werkt.

Als je kruiden goed laat werken in combinatie met je voeding (en al die andere dingen, zoals lifestyle, stress) dan zijn kruiden van toegevoegde waarde. Voor mij zijn kruiden veel meer dan smaakmakers.

Warme groet
Anita

Ik maakte gebruik van informatie uit het Ayurveda kookboek van Lies Ameeuw.  [affiliate link]

8 opmerkingen

  1. Fijn is dat. We gebruiken de kruiden die jij noemt bijna elke dag. Dat gaat vrij makkelijk als je veel Thais, Chinees, Koreaans en Indiaas eten maakt. En zo lekker! Fijn dat je moeder je dat heeft geleerd.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Klopt. Die kruiden ken ik ook pas sinds ik meer Indiaas kook. Anders was het ook bij nootmuskaat en peper en zout gebleven.

      Verwijderen
  2. Je hebt mijn ogen wel geopend voor kruiden. Ik zag ze inderdaad ook vooral als smaakmakers, maar ze hebben dus zeker meer te bieden.

    Huisvlijt

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Grappig om te lezen...ik ben echt dol op komijn...je kunt mij er voor wakker maken. De smaak...de geur...hmmmm!!! En nu lees ik dat het ideaal is bij bloedarmoede...dat heb ik dus! Ik geloof echt dat je lichaam precies aangeeft wat goed voor je is!

    BeantwoordenVerwijderen
  4. Dank voor dit lijstje Anita. Zelf gebruik ik sinds kort kruiden ook meer voor hun medicinale werking: venkelzaadjes bij opgeblazen gevoel, geelwortelcapsules (kurkuma) voor de bekende bijholtes en gember inderdaad voor de spijsvertering. En nu ga ik komijn en koriander ook nog gerichter gebruiken dankzij jou!

    BeantwoordenVerwijderen
  5. ayurvedische keuken is inderdaad veel waar ik van dacht dat past bij mij.
    Maar mijn partner heeft een andere dosha en dan is het lastig koken.
    Nu ik niet meer uit pakjes kook leer ik verse kruiden echt waarderen en gebruik ze graag omdat het ook nog eens veel lekkerder is

    BeantwoordenVerwijderen
  6. Ik ben altijd geïnteresseerd geweest in geneeskrachtige kruiden, maar ben er heel voorzichtig mee geworden omdat er toch vaak dingen fout gaan. Mensen denken: "het is natuurlijk, dus het kan geen kwaad" en nemen dan een veel te grote dosis. Liters brandnetelthee op een dag drinken is bijvoorbeeld heel slecht voor je nieren.
    Dat neemt niet weg dat kruiden vaak wel een heel goed alternatief zijn. Bij specerijen merk ik dat ik automatisch min of meer de juiste gebruik. Verwarmende kruiden gebruik ik het liefst in de winter bijvoorbeeld (nootmuskaat, kruidnagel, peper).
    Uit jouw lijstje leer ik nu dat de linzensoep die wij zo lekker vinden ook precies klopt. Veel uien, knoflook en linzen (wat dus voor winderigheid kan zorgen), gecombineerd met komijn en koriander (wat dat weer tegengaat). Leuk om te weten!

    BeantwoordenVerwijderen
  7. In de keuken van mijn oma's en moeder werden weinig kruiden en specerijen gebruikt. Wat de boer niet kent...
    In de loop der jaren ben ik van alles gaan gebruiken, maar niet vanuit de helende optiek. Alhoewel, ik dronk nauwgezet dagelijks een paar koppen venkelthee tijdens de jaren van borstvoeding geven.

    BeantwoordenVerwijderen

Wat fijn dat je meeleest. Reacties zijn welkom!