Leren omgaan met verlies

Iedereen die opruimt of minimaliseert weet hoe ingewikkeld de relatie met je spullen kan zijn. Ik heb vaak genoeg items in handen gehad waar ik maar geen afstand van kon doen. Je kunt de logica van het weggooien wel beredeneren, maar je handen willen het niet loslaten. Je lijf laat je merken dat er meer aan de hand is dan wat je hoofd beredeneert. 

Je kunt het niet loslaten, want .....je hebt er lang voor gespaard. Je bent er altijd heel zuinig op geweest. Je hebt het gekregen van je lieve oma. Je vindt maar zo geen nieuw exemplaar. Je schaamt je als je zou moeten zeggen dat je je auto niet meer kunt veroorloven. Je wilt dezelfde spullen en leefstijl als binnen je vriendenkring. Wat als je zonder komt te zitten? 

Zomaar wat voorbeelden van gedachtes die door je hoofd kunnen gaan. Het kan knap ingewikkeld zijn wat je in je innerlijke wereld tegenkomt wanneer je gaat opruimen. 

Het helpt ook niet echt dat onze samenleving erg gericht is op bezit. En de waarde die aan bezittingen wordt gekoppeld. Alles om ons heen is gericht op spullen. Het gaat vaker over méér spullen dan over minder spullen. Reclames proberen ons over te halen meer te kopen; frisse nieuwe accessoires voor in huis, kleding voor elk humeur, de nieuwste apparaten voor nog meer klus-, tuin-, huishoud- en kookgemak. Voor elke lifestyle is er iets passends te koop. Zelfs de no-waste markt wil ons vooral herbruikbare spullen laten kopen. 

Die lifestyle vraagt vervolgens om onderhoud. Die buitenkant willen we graag mooi houden. Het is een afspiegeling van wie we zijn. Dat mooi houden van onze spullen krijgen we net als de spullen zelf ook voorgespiegeld door de samenleving. We zorgen er voor dat onze huizen goed zijn onderhouden, onze tuinen verzorgd, onze auto’s gaan voor een APK keuring, we hebben de beste kwaliteit en modernste kampeeruitrusting, onze kinderen krijgen de veiligste spullen en speelgoed. We verzekeren onze spullen tegen verlies, als er wat stuk is dan wordt het gerepareerd. Ook de publieke omgeving is goed verzorgd; trottoirs, fietspaden, verlichting, openbaar groen, speeltuinen en sporttuinen. 

Veel spullen bezitten, betekent ook dat we veel te verliezen hebben. En dat bezorgt ons angst. We willen niet kwijt wat we hebben opgebouwd. We hebben moeite om ons voor te stellen dat we met minder zouden kunnen leven. 

Die angst om te verliezen waar wij onze zorg aan verbonden hebben, raakt aan een oerangst. Het herinnert ons aan het zalige gevoel van erbij horen, van verbondenheid, eenheid. De bliss van volmaakt samenzijn met de bron van alle bestaan. 

Daar waar we voor zorgen, daar voelen we ons mee verbonden. Het is een deel van onze identiteit. Spullen, maar ook partner, kinderen of huisdieren. Dat geliefde item is een verlengstuk van jou. Die partner is jouw zielsverwant. Je huisdier is je maatje en begrijpt je zoals niemand anders je begrijpt. 

Ons kwetsbaar voelen in onze zorg

We kunnen heel kwetsbaar zijn in die zorg. Want waar je voor zorgt heeft ook een eigen wil. Die lievelingsmok kan kapot gaan, die baan waar je ziel en zaligheid aan hebt gegeven kan weggereorganiseerd worden, die gekoesterde kamerplant kan doodgaan, je trouwe huisdier kan doodgaan. Je geeft heel erg veel om je vader, zóveel dat je elk jaar op school de mooiste vaderdagcadeaus maakt. Maar toch gaat op een dag je vader er vandoor. Je houdt zielsveel van je hond. Je speelt met ‘m, je laat ‘m uit – meer dan je broer– maar toch geeft de hond meer om je broer dan om jou. 

Ondanks al jouw zorg, kan dat allemaal gebeuren. Deze emoties spelen een rol bij het opruimen en dat kun je heel sterk voelen. Omdat het zo moeilijk is, houden we het liefst vast aan onze spullen. We kunnen het eigenlijk niet verdragen om het kwijt te raken.  

De pijn van kwijt raken, daar krijgen we allemaal mee te maken. Dat hoort nou eenmaal bij het leven. We zullen moeten leren omgaan met verlies. 

Eigenlijk zijn al die kleine momenten dat je dingen verliest, oefeningen voor grotere verliezen. Door afscheid te nemen van items die niet wezenlijk voor ons zijn, maar ons toch moeite kosten, trainen we onszelf voor afscheid van de grotere dingen des levens. We leren onszelf hoe we hiermee om kunnen gaan. Als je je dit realiseert dan voel je vaak al een beetje ruimte ontstaan voor loslaten. Om wat meer te oefenen met dit gevoel heb ik hieronder een hele leuke dagelijkse oefening. 

Beoefen een houding van zorg. 

Doe de kleine dagelijkse handelingen met zorg. Doe de afwas met zorg en aandacht. In het hier en nu. Geef de planten water met zorg. Hang je kleren op met zorg. Veeg je stoep met zorg. Ruim de boodschappen op met zorg en aandacht. 

Wanneer je de afwas doet met zorg, dan ben je verbonden, de afwas is een deel van jou. Niet alsof jij de bezitter bent van de afwas, of van de spullen, alsof jij de regie hebt. Door met aandacht en zorg de afwas te doen en te ervaren dat de afwas een deel van jou is, wordt de vaat een deel van het veld van jouw zorg. 

En ja, er breekt wel eens wat bij de afwas. Soms gaat er iets kapot binnen onze kring van zorg. En soms is dat onze lievelingsmok of het eerste bordje van je kind, of het glas van je oma’s servies. En dat doet pijn. 

Dat hoort erbij. Je leert dat het niet het eind van de wereld is. 

Realiseer je dat je altijd verbonden bent, ook al voel je je afgewezen of afgesneden. Verbondenheid met de oerbron is er altijd. 

Het zijn kleine oefeningen in verlies. Door ons aan de ene kant met aandacht te verbinden in wat we doen, ervaren we aan de andere kant de pijn van het verlies. Het is een oefening in het leren omgaan met de pijn van verlies en de pijn van niet-verbonden zijn. We leren onszelf herinneren dat verlies en verbondenheid naast elkaar kunnen bestaan. 

Warme groet, 

Anita