Spaarzaam koken

Deze blogpost verscheen eerder op het leukste vintage boekenblog Ogma in het kader van Duurzame Dinsdag.


We kunnen zelf een tas meenemen naar de winkel en een netje haken voor onze marktgroenten, we kunnen vallen over het plastic om de komkommer, we kunnen inkopen in bulk. Maar we kunnen nog vele malen meer besparen door minder eten weg te gooien, minder te eten en simpelweg minder eten te kopen. En dat is niet alleen beter voor plant en dier, maar ook voor de mensch.

Fiona Beckett bundelde in haar boek The frugal cook al haar tips, bevindingen en adviezen op het gebied van spaarzaam koken. Het is een mix van concrete tips, zoals de lijst hier onder, ideeën hoe je gerechten met weinig ingrediënten maakt, hoe je energiezuinig kookt of hoe je gasten kunt ontvangen zonder er enorm veel geld aan uit te geven.

Als je, zoals ik, al langer spaarzaam eet en kookt dan worden alle tips een automatisme en vanzelfsprekend. Je vergeet een beetje hoe je het vroeger ook al weer anders deed en al die minieme veranderingen zijn moeilijk te benoemen. Het boek The frugal cook (ooit gekregen van een andere spaarzame kok – hoe spaarzaam is dat ;-)) helpt me er weer aan herinneren. Beckett belooft dat je 1/3 van je boodschappenkosten kunt besparen (als je momenteel veel uitgeeft en weggooit – dat wel). Maar ook als je niet excessief veel weggooit kun je 20% op je uitgaven besparen. Het is al weer even geleden dat ik dit boek ter hand nam, maar ik voel me nu toch gemotiveerd om weer eens kritisch naar mijn aankopen te kijken. Als jij ook aandrang voelt om op je eten te besparen dan help ik je graag op weg (of de weg terug te vinden) met deze spaarzame gewoontes uit The frugal cook.

1) Doe alleen boodschappen als het nodig is; wees kritisch naar jezelf, kijk eerst in de (koel)kast naar wat je nog hebt, voordat je naar de winkel gaat. Wedden dat je best een dag over kunt slaan. Boodschappen doen bedoel ik. Niet eten overslaan.

2) Maak een boodschappenlijst; een echte lijst (en niet hap-snap) en controleer je kasten op wat je nog hebt, zodat je niet onnodig koopt (zoals dat zoveelste potje kerriepoeder - ahum).

3) Vermijd impulsaankopen; ontwikkel de discipline om artikelen te weerstaan.

4) Stop met het bevoorraden van je kasten; geen ‘altijd handig om in huis te hebben’ aankopen, of ‘voor het geval zus/zwager/vriendin’ producten.

5) Plan vooruit….; doe boodschappen op een manier die past bij je levensstijl. Doe dus geen boodschappen voor de hele week, als je vier dagen op je werk gaat eten.

6) ….maar ook weer niet te ver vooruit; het kan slim zijn om cranberries die in de aanbieding zijn alvast in augustus voor Kerst te kopen, maar misschien wordt je met Kerstmis wel elders uitgenodigd.

7) Koop niet teveel van alles wat; het is verleidelijk om voor visite voor elk wat wils te kopen, maar voor je het weet blijf je met 3 van de 5 soorten luxe kaas zitten (die je zelf niet graag lust en dus verdwijnen achterin jouw koelkast).

8) Leer de kunst van het afmeten van porties; over het algemeen eten we teveel en te grote porties. Laat het idee van ‘100 gr vlees per persoon, 2 ons groenten en 2 stuks fruit’ los.

9) Hou kliekjes apart; serveer niet alles op tafel, maar hou in de keuken alvast achter wat je wilt over houden voor de volgende dag.

10) Roep een halt toe aan koelkastplunderaars (inclusief een halt voor jezelf); in sommige huishoudens worden de kliekjes regelmatig uit de koelkast geplunderd voordat ze de kans krijgen nog een keer geserveerd te worden. Wijs één plank toe waar iedereen van af moet blijven (inclusief jijzelf als jij je schuldig maakt aan snaaien).

11) Zet voor iedereen hetzelfde op tafel; het is duur en tijdrovend om voor iedereen verschillende maaltijden op tafel te zetten. Streef er naar om in ieder geval drie avonden per week hetzelfde op tafel te zetten voor het hele gezin.

12) Volg niet klakkeloos het recept; aan deze regel maakte ik me vaak schuldig. Racete ik weer naar de supermarkt om die specifieke tamarisaus te halen, terwijl ik wel sojasaus in huis had (of ketjap).

13) Leg een goeie basisvoorraad aan (lees hier waar ik mijn voorraadkast mee vul); wanneer je altijd een voorraad rijst, pasta, blik tomaten, kruiden, vis in blik en uien in huis hebt, verse paprika en prei (of in de vriezer) kom je een heel eind met het maken van een maaltijd.

14) Leer hoe je koopjes herkent; neem onder de loep welke producten je koopt, welke ingrediënten daar in zitten en welke goedkope alternatieven daarvoor zijn.

15) En hoe je voor sommige koopjes wegloopt; koop geen aanbiedingen, alleen maar omdat het aanbiedingen zijn. Soms blijven producten duur, ook als ze afgeprijsd zijn. Zo’n koopje wordt helemaal duur als je bij thuiskomst niet weet wat je er mee moet maken en vervolgens verpietert in je koelkast.

16) Vermijd te duur geprijsde producten; leer om voor jezelf te bepalen wat een redelijke prijs is voor een product.

17) Zet het mes in gemakseten; bedenk dat alles wat in de supermarkt handig voor jou is voorbereid, altijd duurder is dan wanneer je het zelf doet. Je kunt geld besparen door zelf je sla te husselen, door zelf je kaas te raspen, door zelf slasaus te maken of door zelf je pannenkoekbeslag te maken.

18) Koop seizoensproducten; bijna alles is het hele jaar rond te koop, dat maakt het lastig om de echte seizoensgroenten te herkennen. Toch kun je prijsverschillen ontdekken door het jaar heen. De aanvoer van prei en courgette bijvoorbeeld. Die laten zich ook nog eens heel makkelijk invriezen, dus kun je een goedkope voorraad aanleggen.

19) En koop ze los; goeie voorbeelden hiervan zijn verse kruiden, noten en granen.

20) Maak en neem je eigen lunch mee; opvallend genoeg staat deze tip pas als laatste genoemd, terwijl ik deze veel hoger in de lijst zou zetten. Neem je lunch mee van huis en ga in plaats van naar de kantine (met hoge prijzen) of supermarkt (je koopt altijd extra en meestal ongezond) naar buiten. Of ga wel met je collega’s naar de kantine en koop alleen drinken en eet je meegebrachte lunch.

Fiona Beckett hield ook een blog bij over haar frugal kookavonturen, dat vind je hier. Daar zijn allerlei gerechten die vinden voor de spaarzame kok. Laat je niet teveel afleiden door haar huidige interesse in wijn….hik!

Warme groet
Anita

Het boek The frugal cook is niet meer nieuw verkrijgbaar en tweedehands ook spaarzaam te vinden (de ironie ;-). Maar hier zijn een paar alternatieven: