Chaos en de grote leegte

Met dochter Ellie kan ik de meest bijzondere gesprekken hebben. Ze heeft zo haar eigen blik op de wereld. Zo vroeg ze me laatst, toen ik haar ’s avonds in bed stopte, hoe ik dacht dat onze ziel er uit zag. Ik zei dat ik dacht dat onze ziel als het ware los raakt van ons lichaam, dat het onsterfelijk is en dat wanneer wij dood gaan het weer opgenomen wordt in het grote geheel. Ik gebaarde breed met mijn armen. Opgenomen in een soort groot heelal of soep of zee, hoe je het maar wilt zien.
Ik vroeg haar wat zij dacht. Zij dacht aan een soort hemel en dat ons lichaam dan weer door de aarde opgenomen wordt als compost.

Ik koester dit soort gesprekken.

Deze zelfde dochter maakt een spreekbeurt over de oude Grieken. Ze las hardop wie de oer-Goden waren.
Ze zei: ‘Mama, chaos is de God van de leegte.’
Ik spitste mijn oren, want bij de woorden chaos en leegte in één zin ga ik altijd wat meer rechtop zitten.

De oude Grieken noemden 5 oer-Goden die uit deze leegte ontstonden. Er ontstond orde uit deze wanorde.
- Nacht
- Duisternis
- Aantrekkingskracht/liefde
- Onderwereld
- Aarde
Uit deze 5 goden ontstonden vervolgens weer nieuwe goden.

Dus las ik mezelf later nog wat verder in de Griekse mythologie.
In de huidige tijd associëren we het woord chaos met een warboel aan spullen. Het woord wordt gebruikt wanneer iets of een situatie uit totale wanorde of verwarring bestaat, een vormeloos geheel. Bijvoorbeeld een huis vol spullen van een hoarder. Of een evenement dat niet in goede banen werd geleid en deelnemers stuurloos door elkaar krioelen. Die moderne betekenis suggereert een volheid, veel materie.

Voor de oude Grieken was chaos leegte; het Niets waaruit de eerste Goden ontstonden. De bron van alle bestaan. Een bodemloze leegte waarin geen oriëntatie mogelijk is, waar alles ‘valt’ – een gewichtloos vallen - er geen grenzen zijn.

Tijdens mijn meditatieopleiding kwam deze leegte regelmatig aan bod. In meditatie kun je die leegte ervaren. Een gevoel van desoriëntatie en grenzeloos, vormeloos voelen. Dat voelt in het begin eng, onwennig en als iets dat niet klopt. Maar het is een diepe vorm van meditatie. Je maakt als het ware weer even contact met je oorsprong, de bron waaruit je ontstaan bent. En je krijgt daarmee weer zicht op wie je wezenlijk bent.

Het verschil tussen de moderne blik op chaos en de blik van de oude Grieken is denk ik subtiel. Maar wel wezenlijk. In al die jaren dat ik me bezighoudt met opruimen en ik minder spullen wil bezitten en minimalistischer wil leven, heb ik geleerd dat je sneller vastloopt in dit proces als je je richt op het willen elimineren van die spullen of (sociale)verplichtingen. Je loopt sneller vast wanneer je orde aan wilt brengen in die chaos.
Wanneer je je richt op wat je uit die chaos wilt halen, wanneer je je probeert voor te stellen wat je van die brei aan spullen of verplichtingen over wilt houden (hoe wil je dat je leven er uit ziet) wordt het opeens makkelijker om er uit te filteren wat je daarbij nodig hebt. Met die blik op de chaos wordt dat wat wezenlijk is sneller zichtbaar. Het is niet de chaos die bestreden moet worden, maar die zaden die daarin opgeslagen liggen moeten er uit gehaald worden om te ontkiemen.

Lees meer over hoe je zelf richting aan je leven kunt geven. 

Warme groet,
Anita